Linux rozwija siê niezwykle szybko. Dlatego czasem trudno jest śledziæ jego rozwój na bieżąco, czy zorientowaæ siê w stanie aktualnym. Ten dokument zawiera kilka wskazówek pomocnych do szybkim i efektywnym wyszukiwaniu żądanych informacji. Wiêkszośæ z Was zna i używa WWW i grup dyskusyjnych, ale -- jak dowiecie siê z tego tekstu -- WWW i Usenet to jeszcze nie wszystko. Istnieje wiele innych, równie dobrych i lepszych, źródeł informacji.
Copyright (c) 1997 Kjell Sundby, Kjetil Bakkeskaug and Stein Gjoen.
Prawa autorskie do tego dokumentu należą do Kjella Sundby, Kjetila Bakkeskauga and Steina Gjoena.
O ile nie zaznaczono inaczej dokumenty HOWTO zastrzeżone są prawami autorskimi należącymi odpowiednio do ich autorów. Zezwala siê na powielanie i dystrybucjê tych dokumentów w całości lub w czêści na jakimkolwiek fizycznym bądź elektronicznym nośniku pod warunkiem pozostawienia na wszystkich kopiach ninejszej informacji o prawach autorskich.
Zezwala siê i zachêca do redystrybucji komercjalnej; autor jednak życzy sobie byæ powiadamiany o każdej z takiej dystrybucji.
Jakiekolwiek tłumaczenia, prace pochodne, składające siê, lub zawierające dokumenty HOWTO muszą zawieraæ niniejszą informacjê o prawach autorskich. Oznacza to, że niedozwolone jest stworzenie pracy pochodnej od dokumentu HOWTO i nałożenie dodatkowych ograniczeñ na jej dystrybucjê.
W pewnych szczególnych okolicznościach możliwe są odstąpienia od tych zasad. Po bliższe informacje należy skontaktowaæ siê z koordynatorem projektu Linux HOWTO pod adresem podanym poniżej.
W skrócie: chcemy promowaæ rozprzestrzenianie siê podanych tu informacji poprzez możliwie wiele kanałów. Zatrzymujemy jednak prawa autorskie do dokumentów HOWTO i chcielibyśmy byæ informowani o jakichkolwiek planach redystrybucji tych dokumentów.
Jeśli masz jakiekolwiek pytania, skontaktuj siê z koordynatorem projektu Linux HOWTO pod adresem linux-howto@sunsite.unc.edu
Pamiêtaj: informacji zawartych w tym dokumencie używasz na własne ryzyko. Zrzekamy siê jakiejkolwiek odpowiedzialności za jego zawartośæ. Pomysłów, przykładów i/lub jakichkolwiek innych pochodzących z tego dokumentu informacji używaæ możesz wyłącznie na własną odpowiedzialnośæ.
O ile nie zaznaczono inaczej wszystkie prawa autorskie należą do ich właścicieli. Użycie w tym dokumencie danego terminu nie powinno byæ traktowane jako wpływające na ważnośæ jakiegokolwiek znaku handlowego lub znaku usługi. Użycie nazw określonych produktów lub marek nie oznacza polecania ich.
Poleca siê sporządzanie kopii systemu przed poważnymi instalacjami, oraz robienie kopii bezpieczeñstwa w regularnych odstêpach czasu.
Dodano wiadomości na temat działania list dyskusyjnych. Dokument został również właściwie zindeksowany.
Po zainstalowaniu Linuxa zastajesz zazwyczaj całkiem dużo informacji -- nie tylko dołączoną bruszurkê, ale również wiele dokumentów HOWTO (JTZ - JAK TO ZROBIÆ) oraz obszerne opracowania i pomoc w sieci. Z nawiązką wystarcza to na początek, po pewnym jednak czasie zorientujesz siê, że chcesz wiedzieæ wiêcej, byæ na bieżąco, móc aktualizowaæ swój system... jednym słowem: wiedzieæ, co dzieje siê "w branży". Pomoże Ci w tym ten dokument. Dla uproszczenia podzielono zawarte tu informacje na takie, które możesz zasubskrybowaæ i odnaleźæ. Skupimy siê też na efektywnym uzyskiwaniu konkretnej specjalistycznej pomocy.
Nawet jeśli do Twojego Linuxa nie dołączono żadnego rodzaju wydrukowanej informacji to i tak każda szanująca siê dystrybucja zawiera szereg katalogów zawierających różnego rodzaju dokumentacjê -- od konkretnych plików README (CZYTAJTO) zawierających informacje o danych programach, do bardziej kompleksowych opracowañ HOWTO -- właśnie czytasz jedno z nich.
Zajrzyj do archiwum dokumentów w /usr/doc, gdzie wiêkszośæ pakietów składa swoją dokumentacjê, pliki README, itd. W katalogach /usr/doc/HOWTO oraz /usr/doc/HOWTO/mini znajdziesz cały zestaw gotowych do czytania plików HOWTO.
Najważniejszym i najpełniejszym źródłem informacji są oczywiście źródła jądra. Używaj ich! Zwróæ też uwagê, że pakiet z jądrem to nie tylko kod źródłowy (co najmniej czêściowo opatrzony komentarzami), ale również obszerny katalog z dokumentacją. Przed zadaniem jakiegokolwiek pytania na temat jądra powinieneś zapoznaæ siê z zawartością tego katalogu. Dziêki temu oszczêdzisz sobie zakłopotania i nie zmarnujesz czasu innym.
Przeglądanie i przeszukiwanie dokumentacji na komputerze czy w sieci jest bardzo wygodne. Nie rezygnuj jednak całkowicie z informacji drukowanej. Czasem, gdy nie jesteś w stanie nawet uruchomiæ swojego komputera, dokumentacja wydrukowana może byæ jedynym sposobem dotarcia do rozwiązania problemu.
Subskrybowanie oznacza zamawianie danego rodzaju wiadomości napływających ciągłym strumieniem. Nie ugryź kawałka wiêkszego niż możesz przełknąæ: przeładowanie informacją nie jest tylko hasłem encyklopedycznym. Czêsto zdarzy siê, że zamiast spodziewanych informacji otrzymasz jakieś śmieci. Bądź wiêc krytyczny i nie wahaj siê przez unieważnieniem subskrybcji.
Istnieją dwa odrêbne (choæ w niektórych przypadkach ze sobą sprzêżone) media dostarczające ciągłych informacji: są to grupy dyskusyjne (USENET) i listy dyskusyjne. Grupy dyskusyje zazwyczaj charakteryzują siê zwiêkszoną ilością wiadomości i szumu informacyjnego niż listy. Uważaj: czytanie zbyt wielu grup jest jak picie z wêża strażackiego :)
Pomoc w uzyskaniu dostêpu do grup dyskusyjnych leży poza zakresem tego dokumentu. Wskazówki n/t ściągania i uczestniczenia w tych grupach bezpośrednio z Linuxa znajdziesz w innych tekstach JTZ.
Jeśli jeszcze nigdy nie używałeś grup dyskusyjnych powinieneś szczególnie uważnie przeczytaæ informacje wprowadzające. USENET to cała odrêbna kultura. Nawet jeśli na początku wyda Ci siê chaotyczny, istnieją rządzące nim reguły. Pamiêtaj, żeby przed wysłaniem swojego pierwszego listu do danej grupy poprzyglądaæ siê jej przez jakiś czas. Najważniejszą sprawą jest zwrócenie uwagi na listy zatytułowane Frequently Asked Questions, FAQ, czy Najczêściej Zadawane Pytania. FAQ pozwolą Ci zapoznaæ siê z charakterem grupy, oraz prawdopodobnie rozwiążą Twój problem. Czytaj je! Zadając po raz setny typowe pytanie wyrobisz sobie tylko negatywną opiniê (i -- byæ może -- dostaniesz siê do czyichś filtrów). Listy FAQ są zazwyczaj wysyłane regularnie, jeśli jednak nie możesz którejś z nich odnaleźæ, poszukaj w głównym archiwum FAQ w MIT. FAQ dostêpne są również w postaci stron WWW.
Obok użytecznych informacji w grupach dyskusyjnych napotkasz też szum informacyjny, spam i dyskusje nie na temat. Oznacza to, że bêdziesz potrzebował czytnika umożliwiającego odsianie niechcianych listów. Zapewniają to czytniki z tzw. mordplikiem (killfile). Odpowiednio skonfigurowany czytnik odfiltruje niechciane wiadomości i zaznaczy interesujące. Poprawia to ogólny stosunek ilości informacji do ilości szumu i pozwala skoncentrowaæ siê na sprawach istotnych. Pamiêtaj jednak, że działa to w obie strony: jeśli bêdziesz zaśmiecał USENET, zostaniesz odfiltrowany, i gdy znajdziesz siê w potrzebie nikt nie zobaczy Twojego pytania.
Do rzeczy -- oto lista użytecznych grup dyskusyjnych:
Grupy związane z Linuxem znajdują siê też w wielu hierarchiach narodowych. Przykładem może byæ jedna z polskich grup o Linuksie. Jeśli masz kłopoty z odnalezieniem swoich narodowych lub lokalnych grup, pomocy szukaj na Dejanews.
W przeciwieñstwie do grup dyskusyjnych listy dyskusyjne są scentralizowane. Oznacza to, że gdy dany uczestnik wysyła list na adres serwera, serwer rozsyła ów list dalej do innych uczestników listy. Zazwyczaj nie otrzymuje siê wielkiej ilości wiadomości, a poziom informacji niepożądanej jest niski. Wypowiedzi odbiegające od tematu zawsze budzą negatywne reakcje i, co jest równie poważną konsekwencją, mogą spowodowaæ opóźnienie realizacji projektu, któremu poświêcona jest lista. Po zasubskrybowaniu danej listy zazwyczaj otrzymuje siê powitalny list opisujący tematykê listy -- należy uważnie go przeczytaæ.
Istnieje wiele programów obsługujących listy dyskusyjne. Warto znaæ
rozpoznawane przez nie komendy. Najpopularniejszym z nich
jest działający miêdzy innymi na serwerze
vger.rutgers.edu
Majordomo. Sprawdź jak to działa: wyślij tam list o treści
help
. Jeśli wyślesz list z komendą, której program nie zrozumie,
również dostaniesz informacje o obsłudze. Jeśli zamiast help
wyślesz polecenie lists
, otrzymasz listê wszystkich list
działających na serwerze (może byæ tego całkiem sporo!).
Listy dyskusyjne działają zazwyczaj pod kilkoma adresami. Jeden z nich
służy do wysyłania komend takich jak subscribe
czy unsubscribe
,
a inny do uczestnictwa w dyskusjach -- najczêściej z tego właśnie
adresu otrzymujesz wiadomości, które ludzie wysyłają na listê.
Na przykład wysłanie polecenia subscribe
na adres
corned-beef-requests@somelistserver.org
zapisze Ciê na listê
o adresie corned-beef-list@somelistserver.org
aż do chwili,
kiedy zdecydujesz siê wypisaæ. Jeszcze raz: wysłanie listu o treści
help
lub czymś niezrozumiałym dla serwera spowoduje otrzymanie
listu z pomocą.
Korzystając z list dyskusyjnych pamiêtaj o kilku zasadach:
subscribe
itp. na samą listê, lecz na
adres serwera. W przeciwnym razie nie wypadniesz najlepiej i zdenerwujesz
mnóstwo osób. Byæ może na listê zapisanych jest tysiące ludzi --
pomyłka taka i związane z nią narzekanie może to oznacza
naprawdê mnóstwo śmieci w sieci.Jak już wspomniano vger.rutgers.edu jest jednym z głównych serwerów list dyskusyjnych. Oto skrócony spis list dostêpnych dla społeczności Linuxa:
Oczywiście na tym serwerze znajduje siê również dużo innych list. Ponieważ ich ilośæ stale siê zmienia, nie ma sensu wymieniaæ tu ich wszystkich. Można jednak zajrzeæ na stronê zawierającą listê list dyskusyjnych o tematyce interesującej użytkowników Linuxa. Na stronie tej można również w prosty sposób bezpośrednio zapisaæ/wypisaæ siê z różnych list.
Istnieje również strona z długą listą list dyskusyjnych o tematyce nie ograniczającej siê do Linuxa.
Wiele osób jest roczarowanych brakiem informacji o Linuksie w prasie. Jest to prawdopodobnie spowodowane tym, że wiele komercyjnych produktów nie wytrzymałoby porównania z Linuxem, a takiej sytuacji nie wytrzymaliby z kolei reklamodawcy. Istnieje na szczêście Linux Journal -- magazyn poświêcony tylko Linuxowi. Spis treści aktualnego numeru i informacje na temat jego subskrybcji znajdują siê na stronie domowej SSC.
Istnieją również popularne magazyny elektroniczne: Linux Gazette, Linux focus oraz prawdopodobnie kilka innych; nowe powjawiają siê dośæ czêsto. W LinuxHQ sprawdziæ można aktualny stan dostênych serwisów informacyjnych.
Jak grzyby po deszczu pojawiają siê strony WWW z dosłownie codziennie uaktualnianymi wiadomościami na temat Linuxa. Wiele z nich odznacza sie całkiem profesjonalnym układem graficznym i doborem prezentowanego materiału. Jednym z najważniejszych tegu typu serwisów jest oferujący codzienne wiadomości Freshmeat.
Dla osób nie mogących pozwoliæ sobie na śledzenie wydarzeñ w sieci z godziny na godziny, a chcących mimo wszystko trzymaæ rêkê na pulsie przeznaczony jest serwis Linux Weekly News (Linux - Wiadomości Cotygodniowe). Serwis ten podaje ważne wiadomości, włączając w to ostrzeżenia security oraz ogłoszenia o nowym i uaktualnionym oprogramowaniu.
Z drugiej strony są też ludzie praktycznie żyjący w sieci. Mogą oni na bieżąco za pomocą strony WWW lub subskrybcji śledziæ wydarzenia w serwisie Slashdot.
Istnieje również pewna ilośæ godnych polecenia stron poświêconych głównie sprzêtowi. Są to m. in. Toms Hardware, Anandtech oraz Storage review.
Linux stworzony został dziêki połączonym (głównie za pomocą Internetu) siłom ludzi na całym świecie. Istnieje jednak możliwośæ spotkania ludzi twarzą w twarz w tzw. PLUG-ach -- Grupach Użytkowników Linuxa. Przeszukaj ogłaszane regularnie listy -- jedna z takich grup może znajdowaæ siê całkiem niedaleko!
Konferencje, spotkania, copy-parties i tworzenie nowych grup ogłaszane są regularnie w grupach dyskusyjnych.
Uczestnictwo w tego typu wydarzeniach jest sposobem na oraz doskonałymi okazjami do uzyskania pomocy.
Konkretnej informacji szukaæ można na wiele sposobów. Pamiêtaj, że zawsze możesz użyæ wyszukiwek internetowych, i że niektóre z nich, np.
przeszukują również grupy dyskusyjne.
Pamiêtaj również, że Dejanews jest serwisem wyszukiwawczym skupiającym siê konkretnie na grupach dyskusyjnych -- zarchiwizonane są tam artykuły napisane od roku 1995 wzwyż.
Coraz czêściej używamy stron WWW. Pamiêtaj jednak, że to nie wszystko.
Całe mnóstwo informacji dostêpnych jest na rozsianych po świecie
serwerach ftp. Niektóre z wyszukiwarek internetowych przeszukują te
serwery, ale narzêdziem dedykowanym konkretnie temu zadaniu są serwery
archie. Są to systemy regularnie przeszukujące główne serwery ftp i
gromadzące nazwy znajdujących siê na nich plików. Z serwerami archie
połączyæ siê można na wiele sposobów, np. za pomocą znajdujących siê
w każdym dobrze utrzymamym systemie linuxowym klientów archie
,
lub, w wersji dla X11, xarchie
. Jeśli jest to niemożliwe, zawsze
można połączyś siê z serwerem archie za pomocą telnetu do jednego
z podanych niżej serwerów.
Naturalnie powinieneś używaæ najbliższego z serwerów. Aby przejrzeæ ich aktualną listê należy uruchomiæ klienta archie bez podawania argumentów, albo, jeśli używasz telnetu, uzyskaæ tê informacjê z serwera. Zawsze dostêpna jest pomoc. Niestety nie wszystkie serwery współpracują ze sobą, byæ może wiêc bêdziesz zmuszony poszukaæ kilkakrotnie zanim natrafisz na to, czego szukasz.
Ostatnio w sieci pojawił siê prostszy w obsłudze serwer ftp. Dostêpna jest możliwośæ wyszukiwania o wielu opcjach i interfejsie nawiązującym do najlepszych uniksowych tradycji.
Wiêkszośæ z powyższych serwisów oferuje pomoc n/t technik wyszukiwania. Zawsze opłaci siê zainwestowaæ kilka chwil na zapoznanie siê z instrukcjami -- może to znacznie skróciæ czas zużyty na Twoje poszukiwania.
Jeżeli nie masz dostêpu do Internetu, ale możesz używaæ poczty elektronicznej, powinieneś przeczytaæ FAQ "Dostêp przez pocztê". Aby uzyskaæ ten dokument należy wysłaæ do serwera dla USA, Kanady i Płd. Ameryki list o nastêpującej treści:
send usenet/news.answers/internet-services/access-via-email
Można posłużyæ siê również serwerem dla Europy, Azji. W takim przypadku treśæ listu powinna wyglądaæ tak:
send lis-iis e-access-inet.txt
Innym rozwiązaniem jest przeszukanie lokalnego katalogu buforowania grup dyskusyjnych (jeśli go masz): zajrzyj do grupy news.answers.
Wreszcie jeśli chcesz skontaktowaæ siê z konkretną osobą, na przykład z autorem jakiegoś programu, zajrzyj do dokumentacji owego programu w katalogu /usr/doc/. W wiêkszości przypadków znajdziesz tam adres e-mail autora. Jeśli nie, zawsze możesz szukaæ pomocy w FAQ na temat znajdowania adresów e-mail.
Szybkie i skuteczne wyszukiwanie informacji jest bardziej sztuką niż nauką. Nie poruszyliśmy tu istotnego zagadnienia: jak oceniæ rzeczywistą jakośæ uzyskanej informacji? Problem ten leży poza zakresem tematycznym tego dokumentu, co nie znaczy, że nie należy o nim pamiêtaæ.
Zawsze zwracaj uwagê, czy odpowiedź na Twoje zapytanie jest aktualna.
Jako całkowite minimum powinieneś upewniæ siê co do pewności
dokumentacji, żeby uniknąæ sprowadzających na manowce lub złośliwych
porad. Zadziwiająco wiele osób podaje rzeczy takie jak rm -rf /
jako rozwiązanie danego problemu. Niektórzy od razu zorientują siê,
że to głupi dowcip, ale inni mogą zniszczyæ sobie system. Na wszelki wiêc
wypadek zanim zastosujesz znalezioną informacjê sprawdź poniższe punkty:
Jeśli bêdziesz o tym pamiêtał nie powinieneś wpaśæ w jedną z wielu krążących po sieci pułapek, takich jak wysyłanie pocztówek dla chorego Craiga Shergolda, uczestnictwo w rozmaitych łañcuszkach i piramidach listowych, czy -- ostatnio -- padniêcie ofiarą koni trojañskich próbujących na przykład wmanewrowaæ Ciê w wysłanie w świat własnego hasła.
Istnieje pewna ilośæ dokumentów n/t bardziej poważnych metod wyszukiwania informacji. Jeśli jesteś zainteresowany tematem, zacznij od szukania tutaj.
Cytat z czyjejś sygnaturki:
Be alert! The world needs more lerts.
Zmiany w stosunku do oryginału (zatwierdzone przez autora):
Copyright for the translation (C) 1999 by Tomasz 'tsca' Sienicki